Podczas oficjalnych obchodów Święta Niepodległości w dniu 11 listopada 2015 mieszkańcy Lublina mieli okazję zobaczyć defiladę kawalerii oraz historycznych pojazdów wojskowych, jakie służyły w jednostkach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie podczas II wojny światowej. Fundacja Niepodległości, z której kolekcji pochodzą pojazdy, w ten sposób przypomniała wysiłek wojenny i ofiarę polskich żołnierzy walczących na wszystkich frontach wojny o wolność Ojczyzny. Defilada i festyn historyczny na Placu Litewskim były możliwe dzięki finansowemu wsparciu, jakie otrzymaliśmy na ten cel z Minsterstwa Obrony Narodowej.

W Lublinie zostały zaprezentowane pojazdy w barwach jednostek 2 Korpusu Polskiego walczącego pod dowództwem gen. Władysława Andersa we Włoszech:

* Willys Ford GPW „Jeep” – w barwach 5 Kresowej Dywizji Piechoty,
* White „Scout Car” – pancerny wóz dowódcy z 15 Pułku Ułanów Poznańskich
[charakterystyczne piaskowe malowanie tego pojazdu wynikało z uwarunkowań frontu włoskiego]
oraz
* M3 „Half-Track” półgąsienicowy transporter opancerzony z baterią 4 najcięższych karabinów maszynowych – w barwach 1 Dywizji Pancernej, walczącej w północnej Europie pod dowództwem gen. Stanisława Maczka.
Wraz z rekonstruktorami z Grupy Edukacji Historycznej Fundacji Niepodległości na pojazdach defilowali rekonstruktorzy z Grupy Rekonstrukcji „Front”.
Na Palcu Litewskim zaprezentowane zostało również umundurowanie, uzbrojenie i wyposażenie żołnierzy polskich walczących na frontach II wojny światowej. To wyjątkowe „spotkanie z historią” było kontynuacją projektu „Rok Żołnierzy Tułaczy”, który Fundacja Niepodległości realizowała z okazji 70. rocznicy zwycięskich walk Polskich Sił Zbrojnych w Bitwie o Monte Cassino oraz we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech.

Dla młodszej części widowni wielką atrakcją było spotkanie z Misiem Wojtkiem. Nasz Miś Wojtek to odwzorowana w naturalnych rozmiarach – na podstawie archiwalnych zdjęć – postać niedźwiedzia „Wojtka”, adoptowanego podczas wojny przez żołnierzy 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii w 2 Korpusie Polskim dowodzonym przez gen. Andersa. Prawdziwy „Wojtek” towarzyszył polskim żołnierzom na ich tułaczym szlaku i brał m.in. udział w bitwie o Monte Cassino. Postać Misia Wojtka, poruszana przez profesjonalnego aktora, uczy najmłodszych historii w formie mini przedstawienia dla dzieci i młodzieży.

Nawiązaniem do tradycji obchodów 11 Listopada w II Rzeczypospolitej była też prezentacja Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego z Powstania Styczniowego – znanego też jako „Ćwieki”. To grupa rekonstrukcyjna nosząca imię Kajetana Cieszkowskiego „Ćwieka” którego oddział styczniowych walczył w roku 1863 na Lubelszczyźnie.
W II Rzeczypospolitej z rozkazu Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, wydanego 19.01.1919, żyjącym jeszcze wówczas weteranom Powstania Styczniowego wszyscy żołnierze Wojska Polskiego byli zobowiązani oddawać honory wojskowe.

W tym roku mieszkańcy Lublina mieli także okazję podziwiać imponującą defiladę pododdziałów kawaleryjskich – przybyło ok. 40 koni.
To kolejna defilada jazdy organizowana w tej skali w Lublinie.
Defiladę pododdziałów jazdy poprowadził rtm. Kawalerii Ochotniczej Waldemar Radziwiłko.
W defiladzie wzięły udział:
- Szwadron Kawalerii Ochotniczej w barwach 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk Bolesława Mościckiego
- Szwadron Jazdy RP im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
- Szwadron Ziemi Hrubieszowskiej im. 2 Pułku Strzelców Konnych
- Konna Grupa im. 7 Pułku Ułanów Lubelskich i Kawalerii KOP
- Roztoczańska Konna Straż Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich
- Pododdział sojuszniczej brygady Kozaków kubańskch (walczących u boku polskiej jazdy w wojnie bolszewickiej 1920 – m.in. pod Komarowem)
- Husarze

* Fundacja Niepodległości wspiera umundurowanie i wyposażenie Szwadronu Jazdy RP im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, który stanowi jej Szwadron Reprezentacyjny
Charakterystyczne dwurzędowe „kurtki ułanki” były na wyposażeniu polskich jednostek jazdy w latach walk o kształt granic II Rzeczypospolitej, aż do wojny bolszewickiej w 1920. Kurtki tego typu używane były w okresie międzywojennym w Szwadronie Przybocznym Prezydenta RP.

tekst i foto - Maciej Szymczak