„Obrona słusznej sprawy dawała Polakom uzasadniane poczucie moralnej wyższości nad zaborcą, a to właśnie było źródłem dumy narodowej, czynnika tak bardzo istotnego dla przetrwania niewoli”.                                                        

Prof. Henryk Wereszycki

W 154 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego przedstawiciele Fundacji Niepodległości wzięli udział w uroczystościach z tym związanych.

Powstanie choć jak niemalże wszystkie w naszej historii (poza Wielkopolskim i lokalnym Suwalskim oraz po części Śląskimi – zwłaszcza III) zakończyło się niepowodzeniem militarnym to miało ogromne znaczenie dla przetrwania ducha narodowego. Praktycznie skazane od początku na niepowodzenie wojskowe (zwłaszcza w komplikującej się, coraz mniej sprzyjającej w jego trakcie sytuacji na arenie międzynarodowej) przyczyniło się do utrwalenia ducha Gloria Victis.

Pomimo niespotykanej dotąd skali moskalskich represji po jego upadku wbrew temu – na przekór – pomimo ogromnych strat ludzkich (m.in. wywózki na Sybir) oraz materialnych (powszechne konfiskowanie majątków ziemskich popierających powstanie), a także likwidacji formalnej już tylko autonomii ziem polskich pozwoliło na zachowanie tkanki narodowej. Jak wyraźnie zaznaczył Marszałek Józef Piłsudski bez niego nie byłoby możliwości wychowania pokolenia „legionowego”, które podczas I wojny światowej chwyciło po raz kolejny po broń i wreszcie wywalczyło upragniona niepodległość.

Za to zachowanie ciągłości walki o byt państwowy weterani Powstania Styczniowego byli powszechnie otaczani szacunkiem, a w II RP rozkazem specjalnym Józefa Piłsudskiego (z 21 stycznia 1919 r.) uzyskali uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego. Należy pamiętać, że to właśnie oni – w specjalnych mundurach (o fioletowym kolorze oraz czapkach rogatywkach ozdabianych srebrnym orłem lub biało-czerwoną kokardą) – jako pierwsi zaciągnęli wartę honorową pod Grobem Nieznanego Żołnierza.

Zadbaliśmy o to, aby przynajmniej w części znanych nam miejsc Lublina upamiętniających to wydarzenie zapłonęły białe i czerwone znicze.

Były to m.in.:

- Krzyż powstańczy przy ul. Biernackiego 9a (przy kościele i klasztorze karmelitów, obok szpitala Jana Bożego),

- pomnik Powstania Styczniowego (przy ul. Bohaterów Monte Cassino - (naprzeciwko kościoła Kapucynów – Poczekajka)

- mogiły powstańców pod Nowym Stawie (w ówczesnym czasie Brzezinami -skraj Kozłowieckiego Parku Narodowego)

- pomnik na Cmentarzu parafialnym k-ła św. Agnieszki (Kalinowszczyzna)

(Na załączonych zdjęciach).

Inne znane nam miejsca związane z Powstaniem w l-nie to:

- ul Lipowa (cmentarz – mogiła zbiorowa – kwatera nr 10)

- ul. Langiewicza (miasteczko akademickie - obelisk)

- ul. Czwartaków 11 (Krzyż koło Szkoły Podstawowej nr 6)

- Kościół Powizytkowski (ul. Narutowicz – tablica)

- Muzeum na Zamku (tablica przed bramą wejściową?)

Zaprzyjaźniony z FN Piąty Oddział Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego Kajetan Cieszkowskiego „Ćwieka” wraz z Towarzystwem Edukacji Patriotycznej im. gen. K. Ziemskiego z Nasutowa jak co roku wystawiła przy powstańczej mogile w Nowym Stawie wartę honorową. Zgromadzeni wraz z ks. Adamem Buczyńskim, proboszcz parafii pw. NMP z Nasutowa odmówili modlitwę w intencji poległych powstańców i Ojczyzny. Sergiusz Kieruzel, prezes Towarzystwa im. gen. K. Ziemskiego odczytał apel poległych. Salwę honorową z broni czarno prochowej oddał Oddział Ćwieków i regiment artylerii Bractw Kurkowych RP.

Natomiast w Zwierzyńcu lubelskie “Ćwieki” pod dowództwem Piotra Głuchowskiego – Fedirko uświetniły uroczystość pod upamiętnieniem – mogiłą powstańców z bitwy pod Panasówką (jedna z największych bitw Powstania Styczniowego). Warto dodać, że wziął w niej udział oddział naszych bratanków, czyli węgierskich huzarów pod dowództwem mjra Edwarda Nyary. Hrabia własnym sumptem wystawił ten oddział ochotników i tam właśnie zginął. W uroczystości na Roztoczu uczestniczył Ambasador Węgier w RP.

http://lublin.tvp.pl/28738692/22-stycznia-2017-g-1830 (01:04 - 03:25)

Jan Fedirko, FN,  22 I 2017 r.