W poniedziałek 30 stycznia 2023 r. znani ze społecznego zaangażowania i patriotycznej działalności funkcjonariusze PSG w Lubyczy Królewskiej na czele z Komendantem ppłk. SG Jackiem Kozakiem zorganizowali lokalne uroczystości 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Datę wyznaczył niejako powrót do szkół młodzieży z ferii zimowych w woj. Lubelskiem (o tym będzie poniżej).

Obchody rozpoczęły się na cmentarzu w Hrebennem. Tam to miało miejsce poświecenie i odsłonięcie pomnika nagrobnego odnalezionego weterana Powstania 1863-1864 Józefa Duszyńskiego.
Uroczystość rozpoczęło przedstawienie krótkiego rysu historycznego powstania pomnika nagrobnego i postaci uczestnika walk Powstania Styczniowego przez Pana ppłk SG Jacka Kozaka.
Polową Mszę św. intencji Powstańców Styczniowych na cmentarzu w Hrebennem odprawił księdza kapelan NOSG ppłk. SG Wiesław Kondraciuk. Modlitwę ekumeniczna poprowadził dziekan prawosławny SG ks. mjr SG Adam Weremijewicz.
W uroczystościach udział wzięły poczty sztandarowe Szkoły Podstawowej im. gen. Nikodema Sulika w Lubyczy Królewskiej oraz pododdziału Powstańców Styczniowych z V Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego Kajetan Cieszkowskiego „Ćwieka” tzw. "Ćwieki", pododdział funkcjonariuszy Straży Granicznej, drużyna harcerska i harcerska drużyna ppoż. trębacz, werblista i uczniowie oraz Burmistrz Lubyczy Królewskiej, nauczyciele, mieszkańcy i zaproszeni goście (w tym z Lublina).
Apel Pamięci odczytał zastępca komendanta Placówki SG w Lubyczy Królewskiej kpt. SG Łukasz Będziejewski, zaś salwę honorową dla uczczenia Bohaterskich Powstańców Styczniowych z XIX w. broni rekonstruktorskiej oddały Ćwieki.
Po poświęceniu pomnika nagrobnego Józefa Duszyńskiego nastąpiło złożenie pod nim wieńców. Przedstawiciel Fundacji Niepodległości zapalił tradycyjnie biały i czerwony znicz.
Te część uroczystości zakończyło zgodnie ze zwyczajem odegranie przez trębacza utworu „Śpij Kolego”.
Dalszy ciąg obchodów miał miejsce w parku miejskim w Lubyczy Królewskiej, który za sprawą rekonstrukcji obozowiska powstańczego zamienił się w las zapełniony powstańcami.
Fotorelacja z wydarzenia autorstwa Jana Fedirko na tej stronie w zakładce Multimedia/Galeria: https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/2680-hrebenne-i-lubycza-krolewska-uroczystosci-160-rocznicy-powstania-styczniowego

Z pozoru skazany na klęskę, wręcz straceńczy zryw Polaków przeciw moskiewskim zaborcom przyniósł jednak plon po ponad pół wieku. Jak podkreślał Marszałek Piłsudski ziarno niepodległości wyrosło na glebie podlanej krwią Powstańców – zwłaszcza z lat 1863-1865.

Jedno z wielkich powstań narodowych Polaków przeciw zaborcy w dużej mierze toczyło się na terenie Lubelszczyzny. Stąd przedstawiciele Fundacji Niepodległości wzięli udział w uroczystych obchodach związanych ze 160. leciem jego wybuchu w wielu miejscach. Tradycyjnie zapalaliśmy tam naszym bohaterskim przodkom białe i czerwone znicze.
Były to m.in. cmentarz w Szczebrzeszynie, Zwierzyiec, Wzgórza Polak - miejsca bitwy pod Panasówką, w Lublinie Krzyż Powstańczy na ul. Biernackiego (Kościół Karmelitów przy szpitalu Jana Bożego) oraz Grobowiec straconych Powstańców Styczniowych na cmentarzu przy ul. Lipowej, a także w Nowym Stawie (ówczesnych Brzezinach).
W tym ostatnim z wymienionych miejsc odbyły się powiatowe obchody z udziałem Starosty P. Zdzisława Antonia. Rozpoczeła je oczywiście Msza św. w kościele parafialnym w Nasutowie podczas której homilie wygłosił ks. prof. Piotr Szczur, historyk z KUL Jana Pawła II. Okolicznościowy list do zgromadzonych wystosował Minisetr Edukacji i Nauki Przemysława Czarnek. Apel Poległych, modlitwa poprowadzona przez ks. Proboszcza oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy miało już miejsce przy mogiłach Powstańców Styczniowych w Nowym Stawie. Pochowanych jest tam 13 Powstańców z V Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego płk. Kajetan Cieszkowskiego „Ćwieka” (jedyny jednolicie umundurowany polski oddział powstańczy) – powszechnie zwany Ćwiekami. Polegli oni tam w bitewnej potyczce z moskalami. Wszystkim tym wydarzeniom towarzyszył oddział rekonstrukcji historycznej „Ćwieków” w umundurowaniu oraz ze sztandarem z tamtej epoki. Oddział Ćwieków afiliowany jest przy Towarzystwie Patriotycznym im. gen. Karola Ziemskiego w Nasutowie.

Fotorelacja z wydarzeń autorstwa Lucyny Omieczyńskiej oraz Jana Fedirko na tej stronie w zakładce Multimedia/Galeria: https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/2677-lubelszczyzna-rocznica-wybuchu-powstania-styczniowego-a-d-1863

Tekst Jan Fedirko, FN, 22 I 2023, L-n.

Podczas Majdanu Pomarańczowej Rewolucji deklarowałem - trawestując Nacjonalny Hymn Ukrainy - "duszu i tiło my położym za waszu svobodu, tylki dokażycie shcho Vy Bratia kozackogo rodu".
Dziś nikt nie ma wątpliwość, że Ukraińcy zasłaniający moskalom własną piersią drogę do podboju Europy są godnymi następcami m.in. Petlurowców. Tak. Obecna wojna na Ukrainie to ciąg dalszy walk sprzed ponad 100 lat z tym samym wrogiem - imperium zła. Dlatego też wzbudzacie naszą wdzięczność i podziw ponieważ jak wówczas razem z Polakami walczycie heroicznie z przeważającą nawałą w myśl maksymy Bóg - Honor - Ojczyzna.
Slava Ukraini!

22 stycznia w święto narodowe Ukrainy – Dzień Jedności i Niepodległości Ukrainy tradycyjnie w Lublinie przy pomniku ku czci żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej na cmentarzu prawosławnym przy ul. Lipowej miały miejsce uroczystości upamiętniające to ważne wydarzenie.
Głównym elementem obchodów były prawosławne nabożeństwa żałobne za dusze żołnierzy ukraińskich oraz nabożeństwo dziękczynne za Ukrainę. Do zgromadzonych słowo skierowali Konsul Ukrainy w Lublinie P. Artem Wałach, Wojewoda Lubelski Lech Sprawka, Wicemarszałek Woj. Lubelskiego Zbigniew Wojciechowski, Zdzisław Niedbała pełnomocnik Prezydenta Miasta Lublin.
Następnie miało miejsce złożenie wieńców przy pomniku. Udział w wydarzeniu wzięli żołnierze, gł. ukraińscy Polsko - Ukraińsko – Litewskiej Brygady Międzynarodowej im. Wielkiego Hetmana Konstantego Ostrogskiego. Przedstawiciele Fundacji Niepodległości tradycyjnie zapalili białe i czerwone znicze – również na grobach Petlurowców.

Programy obchodów w Lublinie oraz Nowym Stawie poniżej:

W piątek 20 stycznia 2023 roku na cmentarzu komunalnym przy ul. Cmentarnej na Majdanku odbyły się uroczystości pogrzebowe kpt. Longina Rozwadowskiego ps. Wilk. Odprowadzenie na wieczny spoczynek Bohatera poprzedziła Msza św. odprawiona w kaplicy na Majdanku.
Kpt. w st. spocz. Longinowi Rozwadowskiemu odznaczony był m.in. medalem Za Zasługi Dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Longin Rozwadowski ps. „Wilk”, urodził się 20.03.1928 roku w Dmininie, powiat łukowski. Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, po zakończeniu Bitwy pod Kockiem, wycofujący się oddział Wojska Polskiego zakopał na polu jego ojca broń i amunicję. Na wiosnę 1941 roku broń tę odkopano dla formującego się pod dowództwem Stanisława Chmielarskiego ps. „Bogdan” oddziału partyzanckiego. Jego zdaniem broń ta wystarczyłaby na uzbrojenie kompanii wojska.
Longin Rozwadowski, podobnie jak wszyscy jego bliscy, którzy byli w partyzantce, również został zaprzysiężony. Jako bardzo młody chłopak obserwował przemieszczanie się w ternie żandarmerii niemieckiej, przenosił broń i amunicję, pełnił funkcję łącznika między oddziałami i mieszkańcami okolicznych wiosek. Brał także udział w akcjach przecinania linii telefonicznych, napadach na urzędy gminne, gdzie niszczono niemiecką dokumentację dotyczącą podatków i kontyngentów w gminach Ulan, Gołąbki i Łazy. Po wkroczeniu wojsk radzieckich w 1944 roku gdy nastąpiły masowe aresztowania żołnierzy AK, Longinowi Rozwadowskiemu udało się uciec i jesienią 1944 roku wstąpił do oddziału WiN.

 W drugiej połowie grudnia ubr. Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych w Lublin przeprowadził po raz kolejny zbiórkę darów dla kombatantów. Dzięki akcji "Pomóżmy Bohaterom" wielu kombatantów polskiego podziemia niepodległościowego z NSZ, AK i WiN otrzymało wsparcie w okresie świąteczno-noworocznym. Poza podarunkami co najmniej równie istotna jest dla tych starszych ludzi pamięć. Celem akcji jest właśnie nie tylko pomoc materialna, ale wzmocnienie więzi młodego pokolenia Polaków z Bohaterami walk o niepodległość, walczącymi przeciwko okupantom niemieckiemu i sowieckiemu. W akcje włączyło się wiele podmiotów, w tym żołnierze WOT - 2 LBOT z 21 Batalionem Lekkiej Piechoty z Lublina. Prezes Fundacji Niepodległości dołączył okolicznościowy list z życzeniami.
Akcja podtrzymuje pamięć i łączność międzypokoleniową. Jesteśmy ostatnim pokoleniem, które ma zaszczyt spotykać się i rozmawiać z weteranami walk o wolną Polskę.

W 104. rocznicę Powstania Wielkopolskiego, 100. rocznicę budowy portu w Gdyni, 100. rocznicę zatwierdzenia wschodniej granicy II RP oraz 84. rocznicę śmierci Romana Dmowskiego Społeczny Komitet obchodów zorganizował w środę 11 stycznia 2023 r. uroczystości związane z tymi wydarzeniami.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek oraz Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.

Toast za pomyślność Polski wznieśliśmy pod życzenia wygłoszone przez Zdzisława Niedbałę. Vivat Najjaśniejsza Rzeczpospolita!

Obchody uświetniły poczty sztandarowe na czele z WP i grupy rekonstrukcyjne z epoki. Fundację Niepodległości reprezentowała delegacja na czele z Prezesem Przemysławem Omieczyńskim wraz z małżonką Lucyną.

W ramach wydarzenia 27 grudnia ubr. miało miejsce uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod Pomnikiem Nieznanego Żołnierza na Placu Litewskim upamiętniające 104. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego.

Pełen program przebiegu wydarzeń poniżej:

Sprawozdanie z prac konserwatorskich przeprowadzonych przez Fundację Niepodległości przy zabytkach na Ukrainie w 2022 roku

2022 rok to kolejny – dziesiąty z rzędu – rok działań Fundacji na dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej. Jednym z aspektów szeroko rozumianej akcji przywracania pamięci o polskiej obecności na tym terenie było podjęcie przez nas prac konserwatorskich w stosunku do zabytków pozostających za wschodnią granicą. W roku 2022 kontynuowaliśmy działania w ramach projektu obejmujących konserwację polichromii w kościele parafialnym pod wezw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Św. Krzyża i Św. Bartłomieja w Drohobyczu. Był to trzeci etap prac.
Kościół parafialny w Drohobyczu powstał w 1392 z fundacji Władysława Jagiełły. Stanowi przykład architektury gotyckiej. W 1949 komuniści znacjonalizowali kościół i w kolejnych latach zniszczyli ten zabytek (zniszczeniu uległy m.in. witraże autorstwa Matejki, Wyspiańskiego i Mehoffera; liczne obrazy, barokowe ołtarze, organy, bogata biblioteka). Do dzisiaj zachowała się polichromia wnętrza świątyni złożona z miejscowo odsłoniętej warstwy fresków o charakterze późnogotyckim i renesansowym z XV – XVI w. oraz wykonanej w 1790 roku polichromii barokowej, pokrywającej wcześniejszą dekorację malarską, zachowanej w ok. 60%.
Celem podjętych działań była estetyczna konserwacja zachowanych fragmentarycznie malowideł w kaplicy północnej. Prace poprzedzone zostały wykonaniem konserwacji technicznej przeprowadzonej na zlecenie Fundacji Niepodległości w 2021 r., z wykorzystaniem wcześniejszych opracowań badawczych. Należy podkreślić, że prace wykonane w 2022 r. stanowią kontynuację podjętego przez nas w 2019 r. procesu kompleksowej konserwacji malarskiego wystroju kościoła (dotychczas przeprowadzono konserwację polichromii kaplicy św. Anny). Prace dotyczyły jedynie zachowanych fragmentów malowideł, w 2023 r. planowane jest kolorystyczne scalenie oryginalnych polichromii z płaszczyznami ścian, na których freski nie zachowały się.
Prace konserwatorskie wykonała Pani Małgorzata Dabrzyńska-Musiela (RESTAURO Sp. z o.o z siedzibą w Toruniu), magister sztuki, konserwator malarstwa i rzeźby polichromowanej.
Prace wykonane zostały zgodnie z przyjętym programem określonym w dokumentacjach konserwatorskich, w ramach Programu MKiDN: Dziedzictwo kulturowe – Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą. Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Piotr Mazur, grudzień 2022 r.