Sprawozdanie z prac konserwatorskich i robót remontowo-budowlanych przeprowadzonych przez Fundację Niepodległości przy zabytkach na Ukrainie w 2018 roku:

2018 rok to kolejny, szósty z rzędu, rok intensywnych działań Fundacji na dawnych Kresach Wschodnich. Jednym z aspektów szeroko rozumianej akcji przywracania pamięci o polskiej obecności na tym terenie było podjęcie przez nas prac konserwatorskich w stosunku do zabytków pozostających za wschodnią granicą. W tym roku przeprowadziliśmy działania w ramach trzech projektów obejmujących obiekty zlokalizowane w Dubnie, Drohobyczu i Rudkach.

1. Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Rudkach – konserwacja ołtarza głównego – II i III etap (n/z)
Rudki to miejscowość związana z rodem Fredrów. Tu właśnie, po latach napoleońskiej wojaczki i tułaczki, powrócił Aleksander Fredro, a po śmierci w 1876 r. został pochowany w tutejszym kościele parafialnym. Murowaną świątynię, pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny zbudowano w 1728 roku. Reprezentuje styl barokowy.
W 2017 r. rozpoczęta zostały prace konserwatorskie przy ołtarzu głównym. We wrześniu 2018 r. zakończony został II i III etap działań. Zasadniczy program prac polegał na wzmocnieniu struktury, usunięciu przemalowań, zregenerowaniu złoceń i częściowym ich odtworzeniu. Konserwacji poddano poszczególne elementy i scalono kolorystycznie. W efekcie udało się przywrócić świetność klasycystycznemu ołtarzowi.
Wykonanie powyższego zadania Fundacja zleciła dyplomowanemu konserwatorowi dzieł sztuki, Panu Tomaszowi Junikowi. Roboty wykonane zostały zgodnie z przyjętym programem określonym w dokumentacjach konserwatorskich, w ramach Programu MKiDN: Dziedzictwo kulturowe – Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą. Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonica”.

2. Nagrobki zlokalizowane na cmentarzu rzymskokatolickim w Drohobyczu
Kontynuowane były także prace remontowo-porządkowe przy nagrobkach cmentarza rzymskokatolickiego w Drohobyczu. W tym roku zabezpieczono 60 kolejnych obiektów. Łącznie, od 2013 roku przeprowadziliśmy prace w stosunku do 324 nagrobków. Tak jak w latach ubiegłych, roboty polegały głównie na odkopywaniu zasypanych konstrukcji, scalaniu rozbitych elementów, czyszczeniu i pracach murarskich. W stosunku do obiektów metalowych wykonane zostały prace konserwujące i zabezpieczające. Przy okazji uporządkowane zostało najbliższe otoczenie grobów.
Należy podkreślić, że części nagrobkom, zakwalifikowanym pierwotnie jako NN, dzięki wykonanym pracom przywrócona została tożsamość.
Powyższe roboty wykonane zostały zgodnie z przyjętym programem prac, w ramach Programu MKiDN: Dziedzictwo kulturowe - Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą .
Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

3. Kościół parafialny pod wezw. św. Jana Nepomucena w Dubnie – remont elewacji wschodniej
Kolejnym obiektem, który był przedmiotem robót prowadzonych przez Fundację Niepodległości na terenie Ukrainy, jest kościół parafialny pod wezw. św. Jana Nepomucena w Dubnie. Obiekt pochodzi z 1838 roku, swoją funkcję pełnił do końca II wojny światowej, po czym władze sowieckie urządziły w nim halę sportową. Wierni odzyskali świątynię na początku lat 90. XX w. Od tego czasu kolejni proboszczowie sukcesywnie doprowadzali kościół do właściwego stanu. Wykonano izolację, remont dachu, wymieniono stolarkę, wyremontowano także dzwonnicę. W 2015 r. Fundacja Niepodległości rozpoczęła remont elewacji kościoła wykonując pełny zakres prac przy fasadzie, a w 2017 r. przy elewacji wschodniej. W 2018 r., według przyjętej technologi wyremontowana została elewacja północna i zachodnia. Zbito stare tynki, oczyszczono i zaimpregnowano odsłonięty mur. Na tak przygotowaną ścianę położona została metalową siatka wzmacniająca. Następnie nałożono tynki wapienno-piaskowe – z zachowaniem detalu architektonicznego. Elewacje zostały pomalowane zgodnie z historyczna kolorystyką. Wykonano nowe obróbki blacharski.
Prace wykonała miejscowa firma budowlana Rostysława Szegery zgodnie z przyjętym harmonogramem, w ramach Programu MKiDN: Dziedzictwo kulturowe – Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą.
Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonica”.

tekst i foto: Piotr Mazur, listopad 2018 r.