FOLKOWE PRZYSTANKI – TU BRZOZA
Prawie środek tegorocznej zimy zaowocował przedwiośniem. Jest to dobra okazja, aby wprowadzić w wiosenny klimat pięknymi „Folkowymi przystankami” Fundacji TU BRZOZA, które w ubr. VI edycji konkursu Dla Dobra Wspólnego Prezydenta RP A. Dudy zostały wyróżnione główną nagrodą w kategorii Dzieło.
Więcej dzieł laureatów do obejrzenia na tej stronie w zakładce Multimedia/Galeria: https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/2486-mlodopolskie-folkowe-przystanki-tu-brzoza
Autorami zdjęć są Fundacja Tu brzoza oraz Jakub Szymczuk/KPRP.
O samych śródpolnych galeriach na wiejskich przystankach ziemi łęczyckiej więcej pod adresem: folkoweprzystanki.pl, natomiast o działaniach fundacji na blogu fundacjatubrzoza.blogspot.pl
Więcej o młodopolskich dziełach malarstwa na wiejskich przystankach poniżej.
Mocą Fundacji Tu brzoza, 13 niezwykłych obrazów zdobi łódzkie wsie.
Od 2015 roku, artyści stworzyli na wiejskich przystankach PKS wyjątkową galerię sztuki. Wyjątkową nie tylko w Polsce, ale i w Europie. „Folkowe przystanki” to wielkoformatowe obrazy inspirowane klasyką polskiego malarstwa, naturą, folklorem.
„Babie lato” Józefa Chełmońskiego, noblowscy „Chłopi” Władysława Reymonta, „Portret Józia Feldmana” Stanisława Wyspiańskiego, „Żniwa” Włodzimierza Przerwy-Tetmajera. Te dzieła polskiej sztuki znamy wszyscy. Inspirowane nimi wielkoformatowe obrazy zdobią wiejskie przystanki PKS w Łódzkiem, a śródpolna galeria z każdym rokiem się powiększa.
- W 2020 roku, w piątej już edycji „Folkowych Przystanków” powstało aż 6 obrazów. Zaczynaliśmy w 2015 roku jednym – „Babim latem” Józefa Chełmońskiego w moim rodzinnym Nowym Pudłowie. Namalował je sanocki artysta Sylwester Stabryła, który jest z nami od samego początku projektu i każdego roku powiększamy razem galerię – opowiada Barbara Gortat, pomysłodawczyni „Folkowych Przystanków”.
Stabryła ma w swoim dorobku wiele wystaw w kraju i za granicą. Jest laureatem nagród i wyróżnień: finalistą 43. Biennale Malarstwa Bielska Jesień, laureatem Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego, zdobywcą Grand Prix „Genius Saeculi” w hołdzie Magdalenie Abakanowicz oraz Grand Prix w Ogólnopolskim Konkursie „Materia Medicinalis, Materia Artificialis”.
W 2016 roku do zespołu dołączyła Natalia Grala. W Pudłówku można oglądać „Folklor Sieradzki” – autorskie opracowanie artystki inspirowane właśnie sieradzkim folklorem.
Grala jest malarką i projektantką. Pochodzi z małej wioski Maksymilianów w wojewódzkie łódzkim, gdzie od dzieciństwa otaczały ją natura i rękodzieło. Projektując, inspiruje się folklorem, tradycyjnym rzemiosłem oraz przyrodą. Kończy w tym roku studia magisterskie na wrocławskiej ASP. Jest stypendystką Prezesa Rady Ministrów i Marszałka Województwa Łódzkiego; uczestniczką wystaw w kraju i zagranicą.
2017 rok to „Chłopi” w Górze Bałdrzychowskiej Stabryły, którego inspiracją była powieść Władysława Reymonta. Obraz powstał w roku ogłoszonym rokiem noblisty w Łódzkiem.
W 2018 galeria powiększa się o cztery dzieła. Autorami obrazów jest dwoje artystów, a akcja realizowana jest pod hasłem 'Młodopolskie białogłowy'. I tak pojawiły się: w Businie „Panna młoda” Piotra Stachiewicza (Stabryła), w Anusinie „Wiosna” Jacka Malczewskiego (Stabryła), w Feliksowie „Ojczyzna” Jacka Malczewskiego (Grala) i w Wólce „Żniwa” Włodzimierza Przerwy-Tetmajera (Grala).
Po rocznej przerwie, „Folkowe Przystanki” powróciły z największą z dotychczasowych edycji. W 2020 roku do zespołu artystów dołączyło także dwoje nowych. Olga Pelipas to absolwentka Akademii Wzornictwa i Sztuk Pięknych w Charkowie. Marcin Jaszczak w 2013 roku obronił dyplom na łódzkiej ASP. Oboje mają w dorobku wystawy w Polsce i zagranicą, zarówno zbiorowe jak i indywidualne.
W tegorocznej edycji „Przystanków” Sylwester Stabryła namalował w Chropach „Na pastwisku” Stanisława Witkiewicza, w Sędowie „Kobietę z kurą” Juliana Fałata oraz w Jeżewie „Portret Józia Feldmana” i „Słonecznik” Stanisława Wyspiańskiego. W Brudnowie Marcin Jaszczak stworzył „Bociany” Józefa Chełmońskiego, w Rudnikach pojawiła się 'Rusałka rudnicka' - autorskie dzieło Jaszczaka. W Drużbinie Olga Pelipas namalowała „Wiejskie Podwórko” Tadeusza Makowskiego.
Śródpolna galeria rozciąga się w zachodniej części województwa łódzkiego, sięgając od rejonu Poddębic do zalewu Jeziorsko. W tej sposób powstała nie tylko wyjątkowa galeria wiejskich przystanków, ale także malownicza trasa turystyczna, którą można pokonać rowerem, samochodem i – oczywiście – autobusem.
- Pomysł na Folkowe Przystanki zrodził się z moich doświadczeń, zastanej rzeczywistości, pasji oraz marzeń - wyjaśnia Barbara Gortat. – Z jednej strony z niezgody na bylejakość wiejskiej przestrzeni publicznej. Jednym z tego przykładów są właśnie zaniedbane przystanki, które często są jedynymi ogólnodostępnymi obiektami we wsiach. Kilka lat temu, zaczęto je wymieniać na jeszcze gorsze rozwiązanie, blaszane wiaty. Stąd pomysł, by je uratować i dać im drugie życie, wydobyć z nich sentymentalny urok. Druga kwestia, to zatracanie wyróżników wsi - z krajobrazu giną stare, tradycyjne budynki, coraz częściej hodowla zwierząt odbywa się tylko za zamkniętymi drzwiami budynków inwentarskich, a powszechne jeszcze kilkadziesiąt lat temu regionalne stroje czy tradycje - zaczęły odchodzić do skansenu. Po trzecie - dostęp do kultury, a w szczególności sztuki, jest na polskiej wsi utrudniony. Do najbliższych muzeów, czy galerii jest niekiedy kilkaset kilometrów. Kolejna kwestia to twórcy - niejednokrotnie dziecięce talenty artystyczne nie są wspierane w rozwoju. Dla wielu osób bycie artystą jest fanaberią, a przecież sztuka jest także pracą. "Folkowe przystanki" są więc odpowiedzią na powyższe i inne kwestie wiejskiego - choć nie tylko - życia. Są wielowymiarową, osadzoną w tradycji, zmianą – mówi pomysłodawca, koordynator i członek załogi Fundacji Tu brzoza, Barbara Gortat.
FUNDACJA TU BRZOZA z siedzibą w Nowym Pudłowie została powołana w wyniku sformalizowania prowadzonego przez Paulinę Gortat-Gapińską Klubu 4H "Magiczne Pudło". 'Tu brzoza' kontynuuje kilkunastoletnie działania Klubu, podejmowane na rzecz wiejskiej społeczności. Celem działania fundacji jest wspieranie wszechstronnego rozwoju społeczeństwa polskiego, zwłaszcza poprzez prowadzenie działalności społecznej, informacyjnej, kulturalnej, naukowej, edukacyjnej, artystycznej, ekologicznej i ochrony zdrowia.
Tekst: Fundacja Tu brzoza