We wtorek 31 maja 2022 roku w Edmonton, stolicy kanadyjskiej prowincji Alberta, zmarł w wieku 97 lat śp. kpt.Władysław Szwender – weteran spod Monte Cassino, Ankony i Bolonii. Był ostatnim żyjącym w prowincji Alberta weteranem 2.Korpusu Polskiego, walczącego w Italii w latach 1943 – 1945 pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Pogrzeb Weterana odbył się w Edmonton w sobotę 11 czerwca 2022 roku.

Tego samego dnia – w sobotę 11 czerwca 2022 roku – Rekonstruktorzy Grupy Edukacji Historycznej Fundacji Niepodległości, uhonorowali pamięć zmarłego śp. kpt.Władysława Szwendera – poprzez oddanie o godz.12:00 na cześć Jego oraz poległych i zmarłych żołnierzy 2.Korpusu Polskiego gen.Władysława Andersa, salutu honorowego z historycznej armaty przeciwlotniczej Bofors 40mm, pod Pomnikiem Bohaterom Monte Cassino w Lublinie.

Rekonstruktorzy w historycznych mundurach 3.Dywizji Strzelców Karpackich, w szeregach której walczył w 2.Korpusie Polskim śp. kpt. Władysław Szwender, wystawili także posterunek honorowy pod Pomnikiem przy portrecie zmarłego Weterana. W uroczystości wzięli udział członkowie polskiej gałęzi Rodziny śp. Kpt. Władysława Szwendera, przybyli z Międzyrzeca Podlaskiego. Zostały złożone kwiaty i znicze pod Pomnikiem. Wojskowy trębacz w historycznym mundurze odegrał na pożegnanie sygnał „Śpij Kolego”.

Kapitan Władysław Szwender – którego rodzinne strony na Nowogródczyźnie znalazły się po II wojnie światowej w ZSRS – pomimo emigracyjnego oddalenia utrzymywał żywe kontakty z krajem. Z dużym zaangażowaniem dbał o promowanie Polski na obczyźnie. Postawa i wojenne zasługi (był ranny w Bitwie o Monte Cassino) zdobywały mu społeczny szacunek i poważanie w Kanadzie. Zapraszano go do uroczystego inaugurowania sezonu rozgrywek lokalnej drużyny hokejowych gwiazd Edmonton Oilers.

Kpt. Władysław Szwender był bardzo aktywny w środowisku kombatantów. Chętnie dzielił się z młodym pokoleniem Polaków swoimi cennymi wspomnieniami świadka i uczestnika Historii. Rekonstruktorzy z Fundacji Niepodległości spotykali się z Weteranem od 2014 roku na rocznicowych uroczystościach organizowanych pod Monte Cassino przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (UDSKIOR)
Podczas swojej ostatniej wizyty w Polsce śp. kpt. Władysław Szwender odwiedził Lublin we wrześniu 2021 roku.

Link do relacji Radia Lublin jest dostępny pod tutaj. Zapis filmowy salutu artyleryjskiego ku czci śp. Kapitana Władysława Szwendera jest publikowany na stronie Facebook'a Grupy Edukacji Historycznej Fundacji Niepodległości [link]. Autorem fotografii, które publikujemy poniżej jest Piotr Michalski/ Radio Lublin. Fotografie autorstwa naszych rekonstruktorów z GEH opublikowane są w galerii multimedialnej.

Maciej Szymczak, członek zarządu Fundacji Niepodległości:

– Poprzez nasz salut i posterunek honorowy chcemy oddać cześć zmarłemu Kapitanowi Władysławowi Szwenderowi. W jego osobie upamiętnimy także wszystkich poległych i zmarłych Żołnierzy 2 Korpusu Polskiego. Mamy świadomość, że wielu z nich, oprócz ofiary życia i swojego wojskowego trudu, przekazało Ojczyźnie jeszcze jeden wyjątkowy dar – dar pamięci.
Poprzez swoje świadectwo składają oni w ręce współczesnych bezcenną pamięć o chwale Rzeczypospolitej. Swoją postawą uczą nas, jak kochać Polskę. Ten dar traktujemy jako zobowiązanie, łączące historię z naszą współczesną tożsamością.

Krzysztof Bielak, szef rekonstruktorskiej Grupy Edukacji Historycznej Fundacji Niepodległości:

– W osobie zmarłego Kapitana Władysława Szwendera żegnamy nie tylko bohaterskiego żołnierza 2 Korpusu Polskiego. Żegnamy także wspaniałego świadka historii, który chętnie poświęcał swój czas na dzielenie się z młodymi swoimi doświadczeniami. Spotykaliśmy się na rocznicowych uroczystościach we Włoszech, ale Kapitan zaszczycił nas także odwiedzinami w naszym Muzeum Polskich Sił Zbrojnych w Lublinie – podczas swojego ostatniego pobytu w Polsce we wrześniu 2021 roku. Wizyta przerodziła się w kolejne bezcenne spotkanie, które trwało ponad półtorej godziny. We wspaniały sposób przypominał wtedy szlak bojowy żołnierzy generała Andersa – od sowieckich łagrów, przez zwycięstwa w Italii, aż po kontynuację "obowiązków polskich" na emigracji.