10 lutego to symboliczna data. W nocy tego dnia 1940 roku sowieccy -rosyjscy oprawcy zapoczątkowali kolejne fale wywózek ludności polskiej* (ale nie tylko, bo również Ukraińców i Białorusinów, a także Bałtów) z terenów, które zajęli od września 1939 r.
Moskale w 1940-1941 r. przeprowadzili cztery wielkie wywózki ze wschodnich ziem Rzeczypospolitej - w lutym, kwietniu i czerwcu 1940 roku oraz maju 1941 r. Deportacje miały oczyścić te ziemie z niepewnego społecznie i narodowościowo elementu, zaś system łagrów uzyskiwał nową siłę roboczą. Dane sowieckie mówią o ponad 330 tys. „przesiedlonych”. Główny szlak deportacji wiódł na Syberię oraz do Kazachstanu. Tam rodziny urzędników, policjantów i leśników, a także wojskowych i właścicieli ziemskich, którzy przeżyli morderczą podróż w bydlęcych wagonach wyrzucano na wiecznej zmarzlinie bądź pustyniach środkowo azjatyckich. Zdecydowana większość z nich zginęła, zaś naprawdę nieliczni wrócili po wojnie do Polski (części udało się wydostać z nieludzkiej ziemi wraz z formowaną armią gen. Andersa).

Lubelskie obchody tych tragicznych wydarzeń zorganizowane 12 lutego 2025 r. objęły: Mszę św. w intencji Polaków zmarłych i pomordowanych na zesłaniu (odprawiona w kościele pw. Wniebowzięcia NMP Zwycięskiej przy ul. Narutowicza 6); przemarsz uczestników uroczystości na czele z pocztami sztandarowymi na Plac Dzieci z Pahiatua (k. ul. Zesłańców Sybiru); uroczystości przy pomniku Matki Sybiraczki z ceremoniałem państwowym i asystą wojskową (m.in. Apel Pamięci oraz Salwa Honorowa).
Wśród wystąpień uczestników przewijał się wątek zachowania wolności wewnętrznej przez Zesłańców pomimo okrutnego zewnętrznego zniewolenia. Zachowania w sercach wolnej Ojczyzny.
Przedstawiciel Fundacji Niepodległości podczas uroczystości zapalił biało czerwone znicze pod pomnikiem Matki Sybiraczki.
Kilka zdjęć z wydarzenia autorstwa przedstawiciela FN, poniżej – czytaj więcej: - w rozwinięciu tej informacji.
Tam też tradycyjnie przypominamy przepiękną pieśń „Marsz Sybiraków” ponieważ jej treść jak w soczewce oddaje losy Polaków w najnowszych dziejach.

 Marsz Sybiraków
Z miast kresowych, wschodnich osad i wsi,
Z rezydencji, białych dworków i chat
Myśmy wciąż do Niepodległej szli,
Szli z uporem, ponad dwieście lat!
Wydłużyli drogę carscy kaci,
Przez Syberię wiódł najkrótszy szlak
I w kajdanach szli Konfederaci
Mogiłami znacząc polski trakt...
Z Insurekcji Kościuszkowskiej, z powstań dwóch,
Szkół, barykad Warszawy i Łodzi;
Konradowski unosił się duch
I nam w marszu do Polski przewodził.
A myśmy szli i szli - dziesiątkowani!
Przez tajgę, stepy - plątaniną dróg!
A myśmy szli i szli - niepokonani!
Aż "Cud nad Wisłą" darował nam Bóg!

Z miast kresowych, wschodnich osad i wsi,
Szkół, urzędów i kamienic i chat:
Myśmy znów do Niepodległej szli,
Jak z zaboru, sprzed dwudziestu lat.
Bo od września, od siedemnastego,
Dłuższą drogą znów szedł każdy z nas:
Przez lód spod bieguna północnego,
Przez Łubiankę, przez Katyński Las!
Na nieludzkiej ziemi znowu polski trakt
Wyznaczyły bezimienne krzyże...
Nie zatrzymał nas czerwony kat.
Bo przed nami Polska - coraz bliżej!
I myśmy szli i szli - dziesiątkowani!
Choć zdradą pragnął nas podzielić wróg...
I przez Ludową przeszliśmy – niepokonani
Aż Wolną Polskę raczył wrócić Bóg!!!

* W XXVII Liceum Ogólnokształcącego im. Zesłańców Sybiru w Lublinie na schodach uwieczniono największe wywózki Polaków w głąb imperium rosyjskiego:
- 1582 JEŃCY Z ARMII BATOREGO
- 1768-1772 KONFEDERACI BARSCY
- 1794 POWSTAŃCY INSUREKCJI KOŚCIUSZKOWSKIEJ
- 1830-1831 POWSTAŃCY LISTOPADOWI
- 1863-1864 POWSTAŃCY STYCZNIOWI
- 1940-1941 „WROGOWIE LUDU” ZSRS
- 1944-1947 PRZECIWNICY ‘WŁADZY LUDOWEJ”

  Tekst i foto Jan Fedirko, FN, L-n 12 II 2025