10 sierpnia na lubelskiej nekropolii przy Lipowej miało miejsce złożenie – przeniesienie doczesnych szczątek Emila Brzozowskiego ps. Emil.
Na życzenie rodziny uroczystość posiadała charakter tylko rodzinny.

Informacja o bohaterze walk, o odzyskanie niepodległości przez RP po rozbiorach poniżej.

 Emil Brzozowski- zapomniany młody patriota
Emil Brzozowski urodził się w 1892 r. w Lublinie lub Hrubieszowie w rodzinie szlacheckiej, gdzie został wychowany w duchu chrześcijańsko-patriotycznym. Mając zaledwie 22 lata wstąpił do formującej się w Lublinie Polskiej Organizacji Wojskowej, a w grudniu tego samego roku został przyjęty do Oddziału Lotnego Wojska Polskiego w Lublinie. Przyjął konspiracyjny pseudonim „Emil”. Najprawdopodobniej w styczniu 1915r. otrzymał rozkaz zorganizowania na Chełmszczyźnie obwodu POW oraz ośrodka czynnego oporu. Przeprowadził szereg akcji dewastacyjnych, których głównym terenem działań była kolejka Chełm - Zamość. Dzięki swym zdolnościom organizatorskim w krótkim czasie dwóch miesięcy utworzył ośrodki walki zbrojnej- czynnego oporu we wsiach. Najważniejszym ośrodkiem który utworzył „Emil” był w Tarnogórze, oparł go na miejscowej nauczycielce pani Miedzińskiej, oraz ochotniczkę w Torzymiechach, ob. Karolkówkną. Oprócz nich, brali udział młodzi ludzie, rozbudzeni patriotycznie przez odpowiednie działalność na ternie Towarzystwa „Świtało” i pisma „Zaranie". Byli to Jan Jarocki, Pszczelniak, Sławomir Smayk, Józef Czachowski, Leopold Kołodziejczyk, Piotr Rysak oraz Maria Grochowska. Działalność ośrodka opierała się na wydawaniu niepodległościowego pisma, ćwiczenia z bronią, robienie wywiadu wojskowego, zdobywaniu szczegółów co do transportów wojskowych przyfrontową koleją wąskotorowa biegnącą obok Tarnogóry, zbudowaną w czasie wojny wyłącznie do celów militarnych. Przygotowywano siły do działań dywersyjnych. Prace szkoleniowe prowadził instruktor bojowy Emil Brzozowski.
Po starciu zbrojnym „Emila” z żandarmerią w nocy w Chełmie, podczas której zabił kilku wrogów przybył do Lublina. Powierzenie tak ważnych zadań, częste kontakty z Kazimierzem Bagińskim kierownikiem oddziałów Lotnych na Lubelszczyźnie wskazują jednoznacznie, że „Emil” był jedną z osób planujących akcje oraz wykonujących kluczowe zadania. Jak wspomina Zofia Szturm de Sztrem w artykule „Moje wspomnienia z oddziału lotnego” z „Wiernej Służby” wydanej w Warszawie w roku 1927, „Emil” wielokrotnie brał udział w akcjach „lotników” i to w sposób brawurowy. Te informacje potwierdza artykuł z jednodniówki robotniczej „Jutro” wydawanej przez Polską Partię Socjalistyczną. „Emil” jest tu opisany jako człowiek zapalczywy, nie liczący się z niebezpieczeństwem i z siłą wroga, romantyk walczący o wolną Polskę.
Po kilku udanych akcjach zbrojnych w trakcie których zabił carskiego żandarma powrócił do Lublina. Przebywając w mieście często zamieniał miejsce zamieszkania. Dzielnica Rury okazała się pechowym schronieniem, zatrzymał się jako czeladnik koszykarz w warsztacie Bieńsa. Gdzie został wytropiony, a następnie urządzono nocną zasadzkę na „Emila”. Udało mu się zbiec, podczas gdy nad głową świszczały mu kule. Ranny uciekł do ,,pralni’’, potem schował się u księdza Nowosielskiego z zaprzyjaźnionej lubelskiej parafii, następnie udał się do Warszawy, by wyleczyć poważne zranienia. Właśnie w takim stanie zastała go Zofia Szturm de Sztrem która, bardzo mu współczuła, ustąpiła wówczas pokój, żeby mógł się wyleczyć.

Niezłomny

Wrócił do zdrowia i jednocześnie do Lublina, gdzie otrzymał komendę organizacji Wiejskich Okręgu Lubelskiego POW i założył kwaterę na Sławinku. Utworzył składy broni krótkiej i długiej, materiałów rysunkowych i ,,bibuły’’. Do najczęstszych zadań oddziałów „Emila” należało niszczenie połączeń telefonicznych i telegraficznych, udało mu się chociażby zniszczyć mosty na kolejce Motycz– Annopol. W odpowiedzi na masowe aresztowania 4 czerwca 1915, członków Oddziałów Lotnych, wysadzino jednoczęściowe siedem torów kolejowych, którymi moskale prowadzili wojsko na pozycje. Emil Brzozowski zaplanował i zorganizował wysadzenie kolei wąskotorowej na polach wsi Orłów w pobliżu Tarnogrodu, które całkowicie zdezorientowało moskali. Wojsko i policja carskie z zaciekłością poszukiwały „Emila”, najprawdopodobniej był on jednym z głównych „wrogów cara”. W połowie lipca, na dwa tygodnie przed wyjściem Rosjan z Lublina została urządzona obława na „Emila”. Nie poddał się. Uciekał do lasów Zembrzyckich, jednak tam po kilku dniach dopadli go Kozacy. Po krótkiej wymianie ognia, Rosjanie z wściekłością „wbili” szablami w ziemie niezłomnego Bohatera. Nie poległ na polu bitwy, nie został umieszczony na liście strat żołnierzy, w nie doczekał walki z karabinem pod dowództwem marszałka Piłsudskiego. O czym z pewnością marzył, jest uosobieniem tych który poświecili wszystko dla Ojczyzny. Został pochowany w miejscu śmierci z dala od innych niezłomny Bohaterów walki o wolną Rzeczpospolitą.

Zapomniany młody patriota

Emil Brzozowski za swoja patriotyczną postawę i poświęcenie dla ojczyzny został pośmiertnie odznaczony orderem Odrodzenia Polski stopnia IV oraz orderem Virtuti Militari klasy V. W sierpniu 1915 pisała o nim jednodniówka robotnicza „Jutro”, Dziennik Lubelski w 1915 lub 1916 roku w cyklu opowiadań o Oddziałach Lotnych poświecono mu wiele miejsca. Pisze o nim wspomniana już wcześniej Zofia Szturm de Szutrem. Franciszek Zurka-Plomyka wspomina o Emilu w monografii powiatu Krasnostawskiego. W 1930 roku nauczyciel z pobliskiej szkoły w Koloni Stasin udał się wraz podopiecznymi na grób Emila Brzozowskiego, by oddać cześć Bohaterowi. Z żalem wspominał on w swoim liście, że krzyż „Virtuti Militari” który był umieszczony za szybą na grobie „Emila” został skradziony. Dziś miejscowi już niewiele wiedzą o samotnie stojącym grobie. Emil Brzozowski, który jako młody człowiek wykazał się postawą patriotyczną jest najlepszym przykładem dla młodzieży. Cześć i chwała Bohaterowi walki o niepodległą Rzeczpospolitą.

Artykuł powstał na podstawie dokumentów przekazanych przez rodzinę Emila Brzozowskiego dla stowarzyszenia Słuchaj Patrz Pomagaj

Piotr Głuchowski - Fedirko

Artykuł ukazał sie na łamach bezpłatnego czasopisma "Młody Patriota" (http://mlodypatriota.spp.vxm.pl/Emil%20Brzozowski.html)