W poniedziałek 30 stycznia 2023 r. znani ze społecznego zaangażowania i patriotycznej działalności funkcjonariusze PSG w Lubyczy Królewskiej na czele z Komendantem ppłk. SG Jackiem Kozakiem zorganizowali lokalne uroczystości 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Datę wyznaczył niejako powrót do szkół młodzieży z ferii zimowych w woj. Lubelskiem (o tym będzie poniżej).

Obchody rozpoczęły się na cmentarzu w Hrebennem. Tam to miało miejsce poświecenie i odsłonięcie pomnika nagrobnego odnalezionego weterana Powstania 1863-1864 Józefa Duszyńskiego.
Uroczystość rozpoczęło przedstawienie krótkiego rysu historycznego powstania pomnika nagrobnego i postaci uczestnika walk Powstania Styczniowego przez Pana ppłk SG Jacka Kozaka.
Polową Mszę św. intencji Powstańców Styczniowych na cmentarzu w Hrebennem odprawił księdza kapelan NOSG ppłk. SG Wiesław Kondraciuk. Modlitwę ekumeniczna poprowadził dziekan prawosławny SG ks. mjr SG Adam Weremijewicz.
W uroczystościach udział wzięły poczty sztandarowe Szkoły Podstawowej im. gen. Nikodema Sulika w Lubyczy Królewskiej oraz pododdziału Powstańców Styczniowych z V Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego Kajetan Cieszkowskiego „Ćwieka” tzw. "Ćwieki", pododdział funkcjonariuszy Straży Granicznej, drużyna harcerska i harcerska drużyna ppoż. trębacz, werblista i uczniowie oraz Burmistrz Lubyczy Królewskiej, nauczyciele, mieszkańcy i zaproszeni goście (w tym z Lublina).
Apel Pamięci odczytał zastępca komendanta Placówki SG w Lubyczy Królewskiej kpt. SG Łukasz Będziejewski, zaś salwę honorową dla uczczenia Bohaterskich Powstańców Styczniowych z XIX w. broni rekonstruktorskiej oddały Ćwieki.
Po poświęceniu pomnika nagrobnego Józefa Duszyńskiego nastąpiło złożenie pod nim wieńców. Przedstawiciel Fundacji Niepodległości zapalił tradycyjnie biały i czerwony znicz.
Te część uroczystości zakończyło zgodnie ze zwyczajem odegranie przez trębacza utworu „Śpij Kolego”.
Dalszy ciąg obchodów miał miejsce w parku miejskim w Lubyczy Królewskiej, który za sprawą rekonstrukcji obozowiska powstańczego zamienił się w las zapełniony powstańcami.
Fotorelacja z wydarzenia autorstwa Jana Fedirko na tej stronie w zakładce Multimedia/Galeria: https://www.fundacja-niepodleglosci.pl/multimedia/2680-hrebenne-i-lubycza-krolewska-uroczystosci-160-rocznicy-powstania-styczniowego

Dzięki umiejscowieniu inscenizacji w pobliżu miejscowych szkoły i przedszkola odwiedzali je licznie najmłodsi mieszkańcy gminy. Dzieci i młodzież z chęcią przebierały się w stroje powstańców. Należy tu dodać, że był to jedyny w Powstaniu Styczniowym jednolicie umundurowany polski oddział (poza Żuawami Śmierci, ale to były oddziały złożone z Francuzów). Szaro-niebieskie mundury z charakterystycznymi żółtymi wykończeniami uszyte staraniem dziedziczki, małżonki Kajetan Cieszkowskiego „Ćwieka” twórcy i dowódcy V Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego powodują, że do dziś jednostki WP na terenie Lubelszczyzny kontynuując tę tradycję posiadając żółte elementy w umundurowaniu. Taki jest np. w przypadku żołnierzy 2LBOT. Kolor żółty Ziemi Lubelskiej nadał Sejm Wielki 1788-1792. Tradycję oddziału „Ćwieków” podtrzymuje Grupa Rekonsktrukcyjno-Edukacyjna afiliowana przy Towarzystwie Patriotycznym im. gen. Karola Ziemskiego w Nasutowie.
Dzięki temu przedszkolaki i uczniowie odwiedzający obozowisko powstańcze aktywnie uczestniczyli przy ognisku w rekonstrukcji.
Wydarzenie zainicjowane przez Komendanta i Funkcjonariuszy PSG oraz wsparte – nie tylko pyszną grochówka i gorąca herbatą (jakże pomocną w styczniowej zawiei) - przez miejscowe Centrum Kultury, Sportu i Turystyki przyczyniło się do przypomnienia i upamiętnienia bohaterskich dziejów sprzed 160 lat oraz do podtrzymania tradycji narodowej.
Dziękujemy organizatorom, zwłaszcza zaś Panu Komendantowi ppłk. J. Kozakowi za możliwość odwiedzenia i wspólnego uczczenia także innych miejsc pamięci tak pieczołowicie utrzymywanych przez PSG w Lubyczy Królewskiej.

Tekst i foto Jan Fedirko, Fundacja Niepodległości, Lubycza Królewska 30 I 2023 r.