LWOWSKA SPÓŁKA GAZOLINA - NA ANTENIE RADIA LUBLIN
Na stronach internetowych Radia Lublin jest już dostępny reportaż radiowy red. Magdy Grydniewskiej "Lwowska Spółka Gazolina", który swoją antenową premierę miał 9 stycznia 2024 r., w wieczornym paśmie reportażowym lubelskiej rozgłośni. Materiał jest efektem rozmów Autorki z potomkami twórców spółki (prawnukiem Mariana Wieleżyńskiego - Zbigniewem Jamrozem i wnuczką dyrektora Bronisława Wojciechowskiego - Teresą Bochwic) oraz z historykami z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (dr.hab. Tomaszem Nowickim i dr.hab. Piotrem Rachwałem), którzy na zaproszenie Fundacji Niepodległości badali dzieje Gazoliny. Okazją do nawiązania kontaktów reportażystki z rozmówcami była konferencja naukowa „Wspólna praca, wspólny plon – sukces spółki paliwowej Gazolina w II RP”, którą zorganizowaliśmy w październiku ubiegłego roku.
Konferencja poświęcona była dokonaniom twórców Spółki Gazolina SA – powołanej do życia w 1912 roku przez Mariana Wieleżyńskiego i Władysława Szaynoka, którzy jako pierwsi w Europie skroplili gaz ziemny i przesłali go rurociągiem w Zagłębiu Drohobyckim.
Świadomi potencjału finansowego przedsięwzięcia, pragnęli ochronić spółkę przed przejęciem przez obcy kapitał, aby pozostała ona w polskich rękach – zdecydowali więc oprzeć się na nowatorskim w tamtych czasach akcjonariacie pracowniczym.
W efekcie stworzyli potężne przedsiębiorstwo paliwowe, które miało znaczący udział w budowaniu potencjału ekonomicznego odrodzonej Rzeczypospolitej.
Konferencja została zrealizowana jako element projektu „Badania i upowszechnienie nowatorskich dokonań gospodarczych i społecznych Spółki Gazolina w II RP” dofinansowanego przez Ministra Nauki i Edukacji w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa (nr identyfikacyjny: NdS/550914/2022/2022).
Link do strony internetowej, na której dostępny jest radiowy reportaż: https://radio.lublin.pl/2024/01/09-01-2024-magda-grydniewska-lwowska-spolka-gazolina/
Czytaj więcej: LWOWSKA SPÓŁKA GAZOLINA - NA ANTENIE RADIA LUBLIN
ZMARŁ ADAM CHŁOPEK
Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość, że w czwartek 11 stycznia 2024 r. odszedł do wieczności Adam Chłopek – pedagog, społecznik, strażnik tożsamości narodowej, wielki orędownik polskości na Ukrainie.
Założyciel i dyrektor Polskiej Sobotniej Szkoły im. św. Królowej Jadwigi w Drohobyczu, funkcjonującej od 1993 r.; Członek Zarządu Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie od 2000 r.; Prezes Zjednoczenia Nauczycieli Polskich na Ukrainie i inicjator powstania oraz dyrektor Ogólnoukraińskiego Metodyczno - Koordynacyjnego Centrum Nauczania Języka i Kultury Polskiej przy Zjednoczeniu Nauczycieli Polskich od 1998 r.; inicjator utworzenia Domu Polskiego w Drohobyczu.
Z pasją i bezinteresownie od wielu lat działał na rzecz budowy polskiej wspólnoty na Ukrainie w ramach organizacji, które w dużej mierze powstały z jego inicjatywy. Działalność Adama Chłopka przede wszystkim koncentrowała się na terenie Drohobycza i obwodu lwowskiego, ale poprzez udział w ogólnoukraińskich instytucjach oświatowych, oddziaływał na cały kraj. Jego działalność dydaktyczna służyła pomocą szkołom polskojęzycznym na Ukrainie. Z jego inicjatywy i dzięki jego zaangażowaniu Związek Nauczycieli Polskich na Ukrainie pozyskał w 2000 r. nieruchomość przy ul. Truskawieckiej 9 w Drohobyczu, która po przeprowadzeniu remontu kapitalnego stała się siedzibą ZNPnU i Domu Polskiego, a także Izby Pamięci Bruno Schulza.
Fundacja Niepodległości miała zaszczyt współpracować z Adamem Chłopkiem od wielu lat, przede wszystkim na niwie prac konserwatorskich dotyczących polskiego dziedzictwa kulturowego. To z jego inicjatywy, od 2013 r., prowadzone były systematyczne prace zabezpieczające przy nagrobkach i obiektach pochodzącego z końca XVIII w. dawnego cmentarza rzymskokatolickiego w Drohobyczu . We współpracy z polskim Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy wsparciu logistycznym Fundacji Niepodległości, do 2020 r. zorganizował zabezpieczenie ponad 500 nagrobków oraz remont kaplic grobowych Neumannów i Nahlików. W 2017 r. zainicjował program badań i konserwacji XVIII w. polichromii w kościele parafialnym (pochodzącym z XV w.) pw. Wniebowzięcia NMP, św. Krzyża i św. Bartłomieja w Drohobyczu. W efekcie m. in. starań Adama, w 2019 r., został wykonany pierwszy etap konserwacji polichromii w kaplicy św. Anny tego kościoła. Prace będą kontynuowane w przyszłości. W 2018 r. przeprowadził remont I kondygnacji dzwonnicy przy tym kościele, adaptując pomieszczenie na potrzeby wystaw czasowych. Również z jego inicjatywy wykonano konserwację ołtarzy – barokowego i neobarokowego oraz rokokowej ambony – w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia NMP w Rudkach.
We współpracy z parafią zorganizował na terenie kościelnym Izbę Pamięci Aleksandra Fredry.
Wszechstronna działalność Adama była dostrzegana i doceniana – otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień, m.in. został odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w rozwijaniu polskiego systemu oświatowego, za działalność na rzecz polskiej mniejszości narodowej na Ukrainie”.
Adam Chłopek był nie tylko znakomitym pedagogiem, społecznikiem oraz propagatorem oświaty i kultury polskiej na Ukrainie. Przez osoby, które miały z nim styczność zostanie zapamiętany jako dobry, ciepły i pełen życzliwości wspaniały człowiek. Niech spoczywa w Pokoju!
Piotr Mazur
LUBLIN UCZCZENIE POLSKICH POWSTAŃ
9 stycznia br. w Lublinie będą miały miejsce uroczystości uczczenia 105. rocznicy zwycięstwa Powstania Wielkopolskiego , 85. rocznicy śmierci Romana Dmowskiego i Wojciecha Korfantego, 150. rocznicy urodzin Wincentego Witosa, a także oraz 100. rocznicy reformy walutowej
Wydarzenie organizuje Społeczny Komitet złożony z kilkudziesięciu organizacji obywatelskich z udziałem m.in. Fundacji Niepodległości.
W ramach wydarzenia 27 grudnia ubr. w południe miało miejsce uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod Pomnikiem Nieznanego Żołnierza na Placu Litewskim upamiętniające 105. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego.
Serdecznie zapraszamy!
Program uroczystości – w ramach obchodów stulecia odbudowy Państwa Polskiego - poniżej:
ABP ANTONI BARANIAK PATRONEM 2024 ROKU
W 120. rocznicę urodzin Sejm RP ogłosił rok 2024 Rokiem Arcybiskupa Antoniego Baraniaka.
Kapłan niezłomny urodził się 1 stycznia 1904 roku w Sebastianowie (Wielkopolska, obecnie powiat śremski, gmina Książ Wielkopolski).
Był Salezjaninem, sprawował funkcję Sekretarza Prymasów Polski Augusta Hlonda (1933–1948) oraz Stefana Wyszyńskiego (1949–1951), biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1951–1957, arcybiskup metropolita poznański w latach 1957–1977.
W ramach walki komunistów z Kościołem (zwłaszcza katolickim) aresztowany w nocy z 25 na 26 września 1953 wraz z Prymasem Stefanem Kardynałem Wyszyńskim. Był wieziony w Areszcie Śledczym na Mokotowie. W warszawskiej katowni przez 3 lata poddawano go niezwykle brutalnemu śledztwu pomimo iż był kapłanem, a raczej właśnie dlatego i z racji na bliska współpracę z Prymasem. Przede wszystkim chciano złamać go, aby wymusić fałszywe zeznania – skompromitować Prymasa Wyszyńskiego. Uzyskanie takich zeznań umożliwiłoby wytoczenie ks. Stefanowi Wyszyńskiemu procesu o zdradę państwa i działalność kontrrewolucyjną, czyli de facto złamanie Kościoła w Polsce – ostatniej instytucjonalnej formy oporu narodu wobec usiłowań narzucenia bezbożnego komunizmu przez najeźdźców sowieckich/moskalskich (wspieranych przez rodzimych zaprzańców). Przesłuchiwany, często po kilkanaście godzin, prawie sto pięćdziesiąt razy (!), zrywano mu paznokcie, plecy kapłana stanowiły jedną wielką niegojącą się ranę. Przetrzymywany przez wiele dni bez ubrania w maleńkim karcerze wypełnionym lodowatą wodą oraz pełnym fekaliów, które kapały również na głowę. Oprawcy z UB zapewne nie znali motta – zawołania biskupa: Da mihi animas, caetera tolle (Daj mi dusze, resztę zabierz). Nigdy nie obciążył przyjaciela – Kard. Wyszyńskiego. Prymas Wyszyński mówił: „Biskup Baraniak uwięziony (…) był dla mnie niejako osłoną. Na niego bowiem spadły główne oskarżenia i zarzuty, podczas gdy mnie w moim odosobnieniu przez trzy lata oszczędzano”.
Zwolniony 30 października 1956, ponownie objął funkcje dyrektora sekretariatu Prymasa Tysiąclecia.
Zaiste był to człowiek i kapłan niezłomnym.
Pośmiertnie – w 100. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę (2018) - odznaczony Orderem Orła Białego.
Jest kandydatem do wyniesienia na ołtarze. Jego obecny następca w metropolii Poznańskiej arb. Stanisław Gądecki rozpoczął proces beatyfikacyjny (na poziomie diecezjalnym).
HISTORYCZNE LEKCJE PATRIOTYCZNE „SPOTKANIA Z MISIEM WOJTKIEM” ZAKOŃCZONE
Miś Wojtek udał się na zasłużony odpoczynek, a gdyby nie był żołnierzem można by wówczas rzec, że jak to niedźwiedź zapadł w gawrze w zimowy sen. Tymczasem… w połowie grudnia zakończyliśmy Historyczne Lekcje Patriotyczne „Spotkania z Misiem Wojtkiem”. Tzw. żywe spotkania z historią trwały dwa miesiące – od połowy października br. W tym czasie podczas cyklu 24 specjalnych lekcji historii (po 2 godz. lekcyjne każda) dla uczniów szkół podstawowych gościliśmy ponad 480 osób. Zajęcia odbywały się w dwu tzw. modułach. Dla klas I-III (nauczanie początkowe) oraz klas IV – VIII, z odpowiednim dla wieku uczestników przekazem (w oparciu o uprzednio przygotowany scenariusz takich lekcji). Jak okazało się (a na co szczerze mówiąc liczyliśmy) ogromnym atutem była sala ekspozycyjna dydaktyczna
naszego Muzeum Polskich Sił Zbrojnych (na Zach.) w Lublinie przy ul. Skromnej 5. Możliwość nie tylko zobaczenia, ale i dotknięcia – obsługi oryginalnych pojazdów bojowych z okresu II wojny światowej stanowiła nie tylko ogromna atrakcję, ale i zapewne pozostanie na długo w pamięci uczniów. Oczywiście najważniejsi są ludzie czyli fachowy zespół rekonstruktorów z fundacyjnej Grupy Edukacji Historycznej. Członkowie GEH prowadząc zajęcia występowali rzecz jasna w pełnym umundurowaniu i wyposażeniu wojskowym z epoki. Nie trudno zaś domyślić się, że najczęstszym obiektem selfików był wyjątkowy uczestnik Miś Wojtek żołnierz – w stopniu kaprala – nieodłącznie związany z losami żołnierzy II Korpusu Polskiego gen. Andersa. Występujący w profesjonalnym stroju teatralnym – czyli po prostu futrze – miś rozbawiał, przytulał, ale i edukował dopełniając w plastyczny sposób narrację. To wszystko złożyło się na całość udanego, a przede wszystkim pożytecznego, wypełnionego wiedzą spędzenia czasu przez uczniów na żywych lekcjach historii.
Dziękujemy serdecznie nie tylko uczniom uczestnikom zajęć, ale również nauczycielom (najczęściej paniom nauczycielkom) i opiekunom/kom, którzy z nimi przybili, a także dyrekcjom zainteresowanych szkół.
Czytaj więcej: HISTORYCZNE LEKCJE PATRIOTYCZNE „SPOTKANIA Z MISIEM WOJTKIEM” ZAKOŃCZONE
BOŻE NARODZENIE 2023
Podnieś rękę, Boże Dziecię
Błogosław Ojczyznę miłą
W dobrych radach, w dobrym bycie
Wspieraj jej siłę Swą siłą...
Po raz kolejny w naszej historii przed nami Święta Bożego Narodzenia, w których szczególnie mocno wypatrujemy Nadziei. Tym serdeczniej do słów staropolskiej kolędy dołączamy najlepsze życzenia, by błogosławieństwo Nadziei i Pokoju, które przynosi Narodzony, towarzyszyło Państwu oraz Państwa Bliskim przez cały Nowy Rok 2024!
Wojciech Kossak - Gwiazdka żołnierska, 1915 (olej na płótnie; foto: Polswissart)
KOLEJNY ETAP PRAC KONSERWATORSKICH W DROHOBYCZU – UKOŃCZONY
Sprawozdanie z prac konserwatorskich przeprowadzonych przez Fundację Niepodległości przy zabytkach na Ukrainie w 2023 roku
W 2023 roku Fundacja Niepodległości realizowała podjęte jedenaście lat temu działania restauratorskie na Ukrainie, prowadzone w ramach szeroko rozumianej akcji przywracania pamięci o polskiej obecności na tym terenie. W tym roku kontynuowaliśmy działania w ramach projektu obejmujących konserwację polichromii w kościele parafialnym pod wezw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Św. Krzyża i Św. Bartłomieja w Drohobyczu. Był to czwarty etap prac.
Kościół parafialny w Drohobyczu powstał w 1392 z fundacji Władysława Jagiełły. Stanowi przykład architektury gotyckiej. W 1949 komuniści znacjonalizowali kościół i w kolejnych latach zniszczyli ten zabytek (zniszczeniu uległy m.in. witraże autorstwa Matejki, Wyspiańskiego i Mehoffera; liczne obrazy, barokowe ołtarze, organy, bogata biblioteka). Do dzisiaj zachowała się polichromia wnętrza świątyni złożona z miejscowo odsłoniętej warstwy fresków o charakterze późnogotyckim i renesansowym z XV – XVI w. oraz wykonanej w 1790 roku polichromii barokowej, pokrywającej wcześniejszą dekorację malarską, zachowanej w ok. 60%.
Celem podjętych działań była konserwacja zachowanych fragmentarycznie malowideł w kaplicy północnej (n/z) oraz ich kolorystyczne scalenie w ramach przestrzeni tejże kaplicy. Prace poprzedzone zostały wykonaniem konserwacji technicznej przeprowadzonej na zlecenie Fundacji Niepodległości w latach 2021-2022, z wykorzystaniem wcześniejszych opracowań badawczych. Działania wykonane w 2023 r. zamykają proces kompleksowej, trwającej trzy lata, konserwacji wystroju malarskiego kaplicy, a ich efektem jest przywrócenie pierwotnego wyglądu kaplicy północnej. Uzyskany rezultat został wysoko oceniony nie tylko przez miejscową społeczność, lecz także przez specjalistów Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA. (fotografie ilustracyjne publikujemy poniżej)
Prace konserwatorskie wykonała p. Małgorzata Dabrzyńska-Musiela (RESTAURO Sp. z o.o z siedzibą w Toruniu), mgr sztuki, konserwator malarstwa i rzeźby polichromowanej.
Prace wykonane zostały zgodnie z przyjętym programem określonym w dokumentacjach konserwatorskich, w ramach Programu MKiDN: Dziedzictwo kulturowe - Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą. Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”.
tekst & foto: Piotr Mazur, grudzień 2023 r.
Czytaj więcej: KOLEJNY ETAP PRAC KONSERWATORSKICH W DROHOBYCZU – UKOŃCZONY