Jesteśmy dzisiaj w miejscu dla naszego narodu świętym – przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Dla mnie to nie jest miejsce martyrologii, to nie jest miejsce żalu. To jest miejsce dumy polskiego narodu z jego bohaterów, obrońców, wszystkich tych, którzy polegli za Ojczyznę – a wielu z nich nawet nie ma grobu. Brakuje dziś w tym miejscu niezwykle ważnej tablicy, która na tym grobie musi się w najbliższym czasie znaleźć. To tablica upamiętniająca bohaterstwo Żołnierzy Niezłomnych. Tutaj czeka na nich miejsce. Bo oni są dzisiaj tutaj także w tym grobie. Ze wszystkich tych miejsc, gdzie jeszcze są zagrzebani, często bez krzyża, bez jakiegokolwiek wskazania, mówią dzisiaj przez ten grób, przez Grób Nieznanego Żołnierza: „Przechodniu, idź, powiedz Polsce: tu leżym, Jej syny, prawom Jej do ostatniej posłuszni godziny”.

- te słowa Prezydenta RP Andrzeja Dudy wypowiedziane w przemówieniu na Pl.Piłsudskiego w Warszawie w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych, 1 marca 2016, zainspirowały redakcję "Rzeczpospolitej" do przedstawienia działań podjętych z inicjatywy Fundacji Niepodległości - w artykule red. Marka Kozubala, opublikowanym 3 marca 2016. Polecamy tam także komentarz red. Michała Szułdrzyńskiego w dziale "Opinie" 

Artykuł red. Marka Kozubala http://www.rp.pl/Historia/303029891-Honor-dla-wykletych.html

Przywracają pamięć o Żołnierzach Wyklętych

Przy Grobie Nieznanego Żołnierza będzie tablica poświęcona niezłomnym.

– Jesteśmy przed Grobem Nieznanego Żołnierza, to nie jest miejsce martyrologii, to nie jest miejsce żalu, to jest miejsce dumy z naszego narodu. Brakuje tutaj tablicy upamiętniającej Żołnierzy Wyklętych. Bo oni muszą się tu znaleźć. Byli wrzucani prosto do ziemi, do zbiorowej mogiły, anonimowo. Bez grobu, bez krzyża – powiedział we wtorek w Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych prezydent Andrzej Duda. Z naszych informacji wynika, że trwają już konsultacje na temat umieszczenia przy Grobie tablicy poświęconej niezłomnym/wyklętym.

– Przygotowuję roboczą naradę w tej sprawie – przyznaje „Rzeczpospolitej" prof. Andrzej K. Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa. W spotkaniu takim powinni wziąć udział przedstawiciele Kancelarii Prezydenta, Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Kultury, IPN oraz Dowództwa Garnizonu Warszawa. Ten zespół najpewniej uzgodni treść napisu na tablicy. Najprawdopodobniej za stronę techniczną przedsięwzięcia, czyli sfinansowanie zakupu tablicy oraz umieszczenie jej na filarze przy Grobie Nieznanego Żołnierza, będzie odpowiadała Rada Ochrony Pamięci.

Z inicjatywą uhonorowania żołnierzy podziemia antykomunistycznego, którzy po wojnie nie złożyli broni, wyszli przedstawiciele lubelskiej Fundacji Niepodległości. Na początku roku skierowali w tej sprawie pismo m.in. do Kancelarii Prezydenta RP, MON, a także IPN.

Z naszych informacji wynika, że propozycja ta została dobrze przyjęta przez te instytucje. 
Fundacja Niepodległości proponuje, aby na tablicy został umieszczony napis: „Akcje podziemia antykomunistycznego w latach 1944–1963. Żołnierze Niezłomni/Wyklęci".

Rok 1963 został wybrany nieprzypadkowo, bowiem 21 października 1963 roku w miejscowości Majdan Kozic Górnych (Lubelskie) w obławie ZOMO i SB został zastrzelony Józef Franczak „Lalek", ostatni żołnierz podziemia antykomunistycznego.
– Podanie daty śmierci taty jest wielkim wyróżnieniem, ale nie należy zapominać o innych żołnierzach, którzy walczyli jeszcze na początku lat 60. – mówi nam Marek Franczak, syn 
legendarnego żołnierza.

Fundacja Niepodległości proponuje, aby na tablicy zostały także umieszczone nazwy miejscowości, w których doszło do potyczek wyklętych z oddziałami UB i NKWD: Las Stocki – 24.05.1945, Kuryłówka – 7.05.1945, ponadto akcje odbicia więźniów np.: Krasnosielc – 2.05.1945, Rembertów – 20/21.05.1945, Radomsko – 19/20.04.1946, Kraków – 18.08.1946, Pułtusk – 25.09.1946, a także miejsca śmierci dowódców oddziałów partyzanckich. Z kolei liczne miejsca kaźni Żołnierzy Wyklętych mogłaby opisywać umieszczona na tablicy fraza: „katownie UB i NKWD".

– Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że ostateczna forma upamiętnienia może być wypracowana w drodze merytorycznych konsultacji kompetentnych zespołów – 
zaznacza Maciej Szymczak, członek zarządu Fundacji Niepodległości.

Fundacja ta po raz pierwszy wystąpiła z inicjatywą umieszczenia takiej tablicy do Kancelarii 
Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego już w 2013 roku. Wtedy jednak nikt nie podjął tego tematu.

Umieszczenie tablicy przy Grobie Nieznanego Żołnierza było konsultowane z licznymi organizacjami skupiającymi żołnierzy AK, WiN, NSZ. Poparli ją też synowie bojowników: Marek Franczak, syn „Lalka", oraz Adam Broński, syn „Uskoka".
Na razie nie wiadomo, kiedy tablica mogłaby zostać wmurowana. Rozmówcy „Rzeczpospolitej" sugerują jednak, że mogłoby się to stać w czasie Święta Wojska Polskiego 15 sierpnia.
Teraz przy Grobie Nieznanego Żołnierza umieszczonych jest 18 tablic upamiętniających m.in. miejsca bitew.

Grób Nieznanego Żołnierza został wybudowany w 1925 r. Został umieszczony w centralnym punkcie kolumnady Pałacu Saskiego (zniszczonego w czasie wojny). 
Umieszczono w nim trumnę nieznanego żołnierza ekshumowanego z wybranego losowo pobojowiska lwowskiego z lat 1918–1919. W grobie złożono zwłoki żołnierza poległego w walkach z Ukraińcami. Obok zostały ustawione urny z ziemią z różnych pól bitewnych. 
Od tamtego czasu Grób Nieznanego Żołnierza jest panteonem narodowej pamięci, miejscem składania kwiatów podczas uroczystości państwowych i wojskowych oraz oficjalnych wizyt zagranicznych delegacji. Na pobliskim placu odbywają się uroczystości państwowe.

Komentarz red. Michała Szułdrzyńskiego w dziale "Opinie" 

http://www.rp.pl/Opinie/303029889-Szuldrzynski-III-RP-zbyt-dlugo-zwlekala-z-holdem-dla-wykletych.html

III RP zbyt długo zwlekała z hołdem dla wyklętych

Umieszczenie na Grobie Nieznanego Żołnierza tablicy przypominającej Żołnierzy Wyklętych – co proponuje prezydent Andrzej Duda – byłoby symbolicznym oddaniem hołdu ludziom, którzy wciąż nie doczekali się pełnej rehabilitacji.

III RP zbyt długo ociągała się z upamiętnieniem partyzantów, którzy po 1945 roku nie złożyli broni, nie wierzyli w trwałość porządku powojennego i czekali w gotowości na wybuch trzeciej wojny światowej. Musieli na oddanie im sprawiedliwości czekać tak długo również dlatego, że wśród twórców III RP znaczącą rolę odgrywały środowiska mające swoje korzenie w komunizmie, które czuły naturalną niechęć do wyklętych. Środowiska, z których także dziś słychać głosy krytyczne wobec oddawania hołdu żołnierzom antykomunistycznego podziemia.
Owszem, historia nie jest czarno-biała. Także wśród wyklętych, obok bohaterów, honorowych oficerów przedwojennego wojska polskiego czy też partyzantów zahartowanych podczas niemieckiej i sowieckiej okupacji w czasie drugiej wojny światowej, zdarzali się zwykli przestępcy. Ale Żołnierze Wyklęci nie dlatego zostali wyklęci za czasów komunizmu, że bywali wśród nich przestępcy, ale dlatego, że nie zaakceptowali ustaleń jałtańskich. I z tego tylko powodu tysiące z nich zostało zamordowanych w lasach, w ubeckich katowniach, w miejscach straceń, wielu odsiedziało wieloletnie wyroki. Dlatego należy się im dziś szacunek i upamiętnienie, podobnie jak innym bojownikom o niepodległość.
Trzeba oczywiście uważać, aby z czczenia wyklętych nie uczynić pustej celebry. Aby młodzież, dla której wzorem powinni być ludzie, którzy walczyli o wolną Polskę, nie poczuła przesytu i przymusu. Żadna ze stron politycznego konfliktu nie powinna także wykorzystywać pamięci o Żołnierzach Wyklętych w partyjnych sporach. Rozpamiętywanie przeszłości nigdy też nie zastąpi nam myślenia o przyszłości. Ale nie zbudujemy dobrej przyszłości, odcinając się od przeszłości.

- dziękujemy Redakcji "Rzeczypospolitej" za udostępnienie materiałów