Trzeci dzień Festiwalu „Niepokorni, Niezłomni Wyklęci" rozpoczęły ostatnie pokazy konkursowe.

W południe odbył się panel pt. „Jak opowiadać historię". Przedstawiono tu różne inicjatywy społeczne mające na celu edukację historyczną. Wśród dyskutantów był również Przemysław Jaśkiewicz wiceprezes Fundacji Niepodległości, który opowiedział o Roku Żołnierzy Wyklętych oraz o wyjazdach młodzieży na Wołyń. Zobacz wypowiedź Przemysława Jaśkiewicza

Po tym panelu była projekcja rumuńskiego filmu dokumentalnego „Partizanii Libertatii" opowiadającego o rumuńskiej partyzantce antykomunistycznej. Po zakończeniu filmu widzowie mieli okazję spotkać się z twórcą filmu Alexandru Munteanu oraz z bohaterka filmu Ioaną Raluca Voicu.

Po projekcji odbyły się jeszcze dwa panele dyskusyjne „Ofiarni – zapomniani" i „Przywracamy bohaterów" oraz pokaz specjalny filmu „Kwatera Ł".

Na gali zamknięcia festiwalu, prowadzonej przez Maję Barełkowską i Jana Pospieszalskiego podsumowano trzy festiwalowe dni i rozdano nagrody. Werdykt jury odczytał przewodniczący Paweł Kędzierski. Nagrodę główną „Złoty opornik" otrzymał film „Bagaż strachu" w reżyserii Jerzego Bojanowskiego. Film opowiada o początkach niezależnego ruchu wydawniczego i sprowadzeniu do Polski pierwszego powielacza, słynnej „Zuzi" przez Piotra Jeglińskiego i Janusza Krupskiego. Warto przypomnieć, ze twórcy Niezależnej Oficyny Wydawniczej oraz pisma a potem wydawnictwa Spotkania byli związani z Lublinem i studiowali na KUL. Drugą nagrodę otrzymał film „Było sobie miasteczko" w reżyserii Tadeusza Arciucha i Macieja Wojciechowskiego. Trzecie miejsce zajął film pod tytułem „Pani Weronika i jej chłopcy" w reżyserii Artura Pilarczyka opowiadający o p. Weronice Sebastianowicz i grodzieńskich kombatantach. Jury uzasadniło przyznanie tej nagrody: „za odwagę dotarcia do ważnego tematu". Wyróżnienia otrzymały filmy „Wyrok" w reżyserii Rafała Mierzejewskiego i „Wygrane życie łączniczki" w reżyserii Marka Widarskiego. Jury Festiwalu postanowiło również przyznać dwie nagrody specjalne: pani Weronice Sebastianowicz za życie poświęcone Polsce i pani Ewie Kubasiewicz za wierność Polsce.

Drugą nagrodą przyznawaną na Festiwalu jest nagroda im Janusza Krupskiego. Kapituła nagrody była zgodna z jury Festiwalu zwracając uwagę na te same filmy. I tak nagrodę główna otrzymał film „Było sobie miasteczko", a wyróżnienia filmy „Wyrok śmierci" Ewy Szakalickiej (ten film był dołączony do „Kwarty" nr 2/7/2013) oraz „Wygrane życie łączniczki".

W tym roku pojawiła się nowa nagroda. Jest to Nagroda „Źródło" i jak to określił Jan Ruman na gali kończącej Festiwal jest ona przeznaczona „dla tych historyków, których praca inspiruje filmowców dokumentalistów". W tym roku nikt nie miał wątpliwości, ze takim historykiem jest prof. Krzysztof Szwagrzyk prowadzący ekshumacje na Kwaterze Ł na cmentarzu powązkowskim.

Warto wspomnieć, że nagrody wręczali kombatanci: Weronika Sebastianowicz, Lidia Lwow – Eberle (żołnierz „Łupaszki"), Józef Bandzo, Ewa Kubasiewicz. Na koniec gali Józef Bandzo wręczył dyrektorowi festiwalu Arkadiuszowi Gołębiewskiemu własnoręcznie wykonaną z plasteliny statuetkę Żołnierza Wyklętego pokazującego... „gest Kozakiewicza". „Za trud, za cały wkład" tak uzasadnił to autor i pomysłodawca Józef Bandzo.

Po gali odbył się porywajacy koncert w wykonaniu rapera Tadka Polkowskiego, któremu towarzyszyła orkiestra symfoniczna i chór.

Wiosną w Lublinie planujemy zorganizowanie Retrospektywy Festiwalu, na którą już teraz zapraszamy. Warto.

Zobacz relację wideo z trzeciego dnia